Dagboek bij de Joodse najaarsfeesten
september oktober
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
24 25 26 27 28 29 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
elloel tisjri

Klik op de data hierboven voor de pagina over die dag.


Vandaag, 13 oktober = 23 tisjri
Simchat Tora

De grootste vreugde

We hebben het in de dagen van het Loofhuttenfeest al vaak gehad over Simcha, ‘vreugde’. Vandaag nog een keer. Gisteren al was het in Israël Simchat Tora, ‘Vreugde der Wet’. Buiten Israël wordt het vandaag gevierd.

Zoals ik het heb meegemaakt, zou ik Simchat Tora wel het toppunt van vreugde willen noemen. Dat is veel­zeggend. Uiteindelijk is de Tora het hoogste goed en de grootste bron van vreugde!

De Tora

De eerste vijf boeken van de Bijbel – Genesis tot en met Deuteronomium – vormen samen de Tora. Het woord ‘Tora’ wordt vaak vertaald met ‘Wet’, maar dat klopt maar ten dele en zet ons gemakkelijk op het verkeerde been. Het gaat om onder­wijs aangaande de Weg; de Tora is Weg-wijzer. Over wetten of ‘de Wet’ kun je je al wel verheugen, maar nog veel meer over ‘de Weg’, over hoe God ons de goede weg wijst, zijn weg, ‘de weg des levens’. En men is niet alleen blij met waar die weg je brengt, maar ook met hoe goed het op die weg zelf al is. Je ziet die vreugde in het Jodendom het hele jaar door, maar wel heel uitbundig op Simchat Tora, als er met de rollen wordt ‘gedanst’. (Voor korte verslagen van onderdelen van Simchat Tora, zie mijn weblog: www.centrumvoorisraelstudies.nl/wp.php/tag/simchat-tora)

Uitlezen en opnieuw beginnen

In de Bijbel komt Simchat Tora als feest niet voor. Het is van later datum, en het is ook in de loop van de tijd nog uitgebreid met nieuwe elementen. Centraal staat het einde en begin van een jaar Tora-lezen. De Tora wordt namelijk elk jaar helemaal gelezen, met op elke sabbat in elke synagoge hetzelfde gedeelte (daarover morgen meer). Op Simchat Tora wordt het laatste gedeelte van Deuteronomium gelezen (vaak meermalen, zodat iedereen aan de beurt kan komen). Daarna wordt meteen ook het eerste hoofdstuk van Genesis gelezen. Dat men direct weer voorin begint, laat zien dat men de Tora graag leest en wil blijven lezen, keer op keer. Hij is nooit ‘uit’.

Het langste lied

In de Bijbel komt Simchat Tora als feest dan wel niet voor, maar als beleving zeker wel. Denk aan Psalm 1, aan Psalm 19, en vooral ook aan de allerlangste psalm, Psalm 119, waar de dichter niet moe wordt van het bezingen van de Tora. De HSV zet er niet voor niets boven: ‘Vreugde over de wet’. Er worden tien verschillende woorden gebruikt voor ‘de Wet’. Met die alle blijft het cirkelen om hoe goed, heilzaam en kostbaar Gods instructies zijn. De dichter heeft ze lief, met heel zijn hart, en weet van geen ophouden in het bejubelen van Gods geboden. Enkele van de verzen die heel direct over ‘vreugde over de wet’ spreken:

14 In de weg van Uw getuigenissen verblijd ik mij meer dan in alle bezit.
16 Ik verblijd mij in Uw verordeningen, Uw woord vergeet ik niet.
24 Uw getuigenissen zijn mijn bron van blijdschap, zij zijn mijn raadgevers.
35 Doe mij treden op het pad van Uw geboden, want daarin vind ik vreugde.
47 Ik verblijd mij in Uw geboden, die ik liefheb.
111 Uw getuigenissen (...) zijn de vreugde van mijn hart.
144 HEERE, ik verlang naar Uw heil; Uw wet is mijn bron van blijdschap.

Om over na te denken

Uit Psalm 119: Vreugde over Gods Wet

Hieronder een aantal sprekende verzen uit de berijming van Psalm 119 (Liedboek voor de kerken, 1973):

6
O God, ik ben van harte zeer verblijd
over de weg van uw getuigenissen.
In uw bevelen ligt mijn zaligheid,
ik zal mij van uw wegen vergewissen.
Ik loof U, die mijn grootste rijkdom zijt,
laat mij, o HEER, geen van uw woorden missen.
14
Bewaar mijn oog, dat niet de valse schijn,
dat niet de lege vreugd mijn hart bewege.
Slechts in uw spoor kan leven leven zijn.
Vestig mijn aandacht op de rechte wegen.
Doe uw beloften onverwrikbaar zijn,
immers uw knecht is tot uw dienst genegen.
15
Doe van mij weg de schande en de smaad,
want Gij hebt uw geboden mij gegeven
dat ik zou onderkennen goed en kwaad
door uw gerechtigheid die staat geschreven.
Vreugde der Wet! God is mijn toeverlaat.
Alleen bij uw bevelen zal ik leven.
42
Wat Gij beloofd hebt, is in eeuwigheid
mij tot een deel en erfenis gegeven
waarin mijn ziel zich dag aan dag verblijdt.
Uw wet, o HEER, staat in mijn hart geschreven,
uw wil doen is mijn lust te allen tijd,
U te beminnen is geheel mijn leven.
44
HEER, ondersteun mij, geef mij vaste grond,
laat uw beloften heel mijn leven schragen.
Beschaam mij niet, ik hoop op uw verbond,
bevestig mij, dat mij verlossing dage.
Als Gij mij steunt, zal ik te allen stond
de vreugde van uw wet in ’t harte dragen.
54
Wanneer mij nood, wanneer mij onheil treft,
zal uw getuigenis mij blijdschap geven,
is het uw trouwe wet die mij verheft.
O eeuwig recht, o woord voorgoed geschreven!
O geef mij dat mijn hart dit goed beseft,
opdat ik voor uw aangezicht mag leven.
61
Zie hoe mijn vijand mij naar ’t leven staat,
hoe vorsten mij vervolgen zonder reden.
Mijn vreugd’ is dat uw woord mij niet verlaat,
mijn hart vindt daarin overvloed van vrede.
Ik die de leugen en het onrecht haat,
heb steeds de liefde voor uw wet beleden.
65
Al uw geboden zijn gerechtigheid.
Ik prijs uw woord met juichende gezangen.
Uw rechterhand geleide mij altijd;
naar uw geboden richt ik al mijn gangen.
Het is uw wet, waarin ik mij verblijd,
het is uw heil, waarnaar ik blijf verlangen.

september oktober
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
24 25 26 27 28 29 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
elloel tisjri

Klik op de data hierboven voor de pagina over die dag.