Verslag Studiereis Israël van 6 t/m 16 oktober 2006 (tijdens Loofhuttenfeest)

In de maand oktober wordt Jeruzalem jaarlijks overspoeld door pelgrims en toeristen die het Loofhuttenfeest willen meemaken. Dit jaar waren daar ook 25 studenten uit Nederland bij, die voor een bijzonder en intensief studieprogramma naar Israel kwamen. De elf dagen zouden in het teken staan van lezingen, excursies en gesprekken rond de betekenis van Soekot, Loofhutten voor Joden en christenen. Het werd een zeer geslaagde reis, waar we als groep en als CIS met veel plezier en dankbaarheid naar terug kijken.

We leerden aan de voeten van Joodse en christelijke docenten, dwaalden door de woestijn, spraken met christen-zionisten en vredesactivisten, aten Europese en Oosterse gerechten, bezochten synagogen en messiaanse diensten, zwommen in de Dode Zee enz. Meer over dit alles kunt u vinden in een door de deelnemers geschreven reisverslag.

Tijdens de lezingen stonden uiteraard de verschillende teksten uit het Oude Testament centraal waarin gesproken wordt over de instelling van het Loofhuttenfeest. Maar we leerden ook een aantal belangrijke rabbijnse teksten over het feest kennen en verdiepten ons in de wetsvoorschriften rond de soeka. Tijdens zijn lezing over de betekenis van Soekot stond Rabbijn Natan Lopes Cardozo uitvoerig stil bij de paradox die het feest kenmerkt, dat de kwetsbaarheid van het leven gevierd moet worden. (Zie verder het verslag van deze lezing).

De 25 deelnemers kwamen vanuit verschillende instelllingen en studierichtingen en brachten allemaal hun eigen vragen mee. Met deze reis wilden we hen graag de mogelijkheid geven met die vragen aan de slag te gaan en dat betekende dat iedereen een aantal dagdelen individueel of in kleine groepjes op pad was voor museumbezoek, een afspraak of tijd had voor het lezen van literatuur. Vooral de persoonlijke contacten met Israeli’s gaven een extra dimensie aan de reis.

Wat heeft de reis met de deelnemers gedaan?
Hieronder geven twee van hen een reactie:

Het afgelopen najaar zijn we met een groep studenten afgereisd naar Israel om te ervaren hoe daar door het Joodse volk het Loofhuttenfeest gevierd en beleefd wordt. Dit heeft op mij in ieder geval een geweldige indruk achtergelaten. Het was heel bijzonder om te zien hoe dit volk, het volk van God, dit oude feest uit de Bijbel nog steeds viert. Hierin zien we dat het inderdaad een eeuwige inzetting is, zoals God die ingesteld heeft (Lev 23:41.) En hierin zien we ook de trouw van God, die nog steeds een verbond met Zijn volk heeft.
Naast dat God het als een eeuwige inzetting heeft ingesteld, heeft God het ook als een vrolijk feest ingesteld. Het volk moet op dit feest zeven dagen vrolijk zijn (Lev 23:40). En ook dat zien we nog steeds. Het heeft indruk op mij gemaakt om vooral de strenge orthodoxe Joden zo vrolijk te zien. Het was heel bijzonder om de Joden met hun zwarte kleren, hoge hoeden, pijpenkrullen zo te zien dansen. Hier zag ik nou echt vreugde voor God. Op het eerste gezicht lijkt alles zo streng en wettisch. Maar dat is wat ik zeker geleerd heb in Israel: het gaat hier niet om zomaar wetticisme, het gaat hier om een leven in overeenstemming met Gods wil, om zo God te leren kennen. En dit houden van de wet geeft hen vreugde!
Toen moest ik ook aan onze eigen kerken hier in Nederland denken. Missen wij dan niet die uiting van vreugde en blijdschap voor God? Zit bij ons het leven met God zo diep in ons? Zijn wij met de Joden zo blij dat God ons Zijn Tora, Zijn onderwijzing heeft gegeven? Voor mij zijn dit vragen om over na te denken n.a.v. deze reis.
In dit feest hebben we gezien dat God nog steeds Zijn weg gaat met het volk Israel, het is nog steeds Zijn uitverkoren volk, God houdt nog steeds Zijn verbond in stand. Dit besefte ik ook toen ik tussen vele biddende Joden bij de Klaagmuur stond. Het maakte indruk hoe deze mensen stonden te bidden vanuit hun hart tot God. Ik heb deze reis een volk gezien dat leeft met God en God gaat nog steeds Zijn weg met dit volk. Ook is er een toekomst voor dit volk, dat ze Jezus Christus zullen aannemen als hun Messias (Rom 11:25). Onze taak hierin is om voor dit volk te bidden en het tot jaloersheid te verwekken (Rom 11:11).
‘Bidt om de vrede van Jeruzalem’ - Ps 122:6

Klaas Kuyper

Sinds ik het vak ‘bijbelkunde Oude Testament’ op mijn opleiding tot Godsdienst Pastoraal Werker heb gevolgd, stond een reis naar Israël op mijn verlanglijstje. De docent van dit vak gaf destijds uitleg over hoe kennis van de geografie, van het landschap en de flora en fauna van Israël, je begrip van de Bijbel kunnen vergroten en zei daarbij steeds dat wij, als we de Bijbel aan anderen wilden uitleggen, zeker naar het land van de Bijbel, toe moesten gaan...
In oktober is deze wens in vervulling gegaan, door de studiereis naar Israël. Door de reden die ik hiervoor heb genoemd, is het misschien zo dat de excursie in de Negev-woestijn mij het meest is bijgebleven... Hier maakten we o.a. een wandeltocht onder leiding van een gids, die ons veel verteld heeft over de woestijn: over het gesteente, over de begroeiing en over het leven in deze bergachtige, rotsachtige plaats. Mijn beeld van een woestijn als grote zandverstuiving met heuvels en een weidse horizon, werd behoorlijk bijgesteld. Verhalen die in de Bijbel staan, kwamen hierdoor als het ware tot leven, omdat je ziet hoe het geweest is om daar rond te lopen en ineens tussen de bruine, onbegroeide bergen, een groene oase met water tegen te komen! Om een concreet voorbeeld te geven: In mijn Bijbel zit sinds die excursie een gedroogd takje van een tamarisk. In Genesis 21 staat dat Abraham deze boom plantte bij Berseba (de stad waar wij op dat moment vlakbij waren). Ons werd uitgelegd dat deze bomen zout opnemen uit de aarde, waardoor er veel dauw op komt. Deze boom biedt daarmee ook de meest schaduwrijke plek in de woestijn. We konden het blad proeven en inderdaad: dat was zout! Geen wonder dat Abraham juist deze boom plantte op de plek waar hij verbleef.
Thuisgekomen ben ik door dit soort voorbeelden gestimuleerd, om weer te gaan lezen in Genesis en wat daarop volgt, omdat ik zoveel heb gezien en gehoord over deze verhalen en ik merk dat ik die nu anders lees.

Een ander aspect waar we veel over gehoord, gezien en gesproken hebben, is het Jodendom toen en nu en de betekenis daarvan voor ons. Het loofhuttenfeest werd gevierd op het moment dat wij in Jeruzalem waren. Een bijzondere belevenis! Het studiekarakter van de reis - waar ik vooraf eerlijk gezegd een beetje tegenop zag - vond ik heel verrijkend: wat we zagen (en dat was erg veel), konden we door de lezingen en gesprekken beter integreren, denk ik: je leert over wat je ziet. Dat heb ik als heel erg goed ervaren!
Zo vaak heb ik gehoord en gelezen over het loofhuttenfeest, maar nu pas besef ik de betekenis ervan voor joden, wat ze ermee vieren: de afhankelijkheid en Gods trouw die doorgaat in alle omstandigheden. Men verlaat de zekerheid van een permanent huis, de loofhut heeft een lekkend dak en wankele muren. Ik heb naar aanleiding van de lezingen over het Loofhuttenfeest nog vaak nagedacht over de vraag of wij dit aspect echt vieren in het christendom... en hoe wij dit zouden kunnen doen. Een vraag die niet gemakkelijk te beantwoorden is, bleek ook tijdens de reis.
Het mooie is wel, dat nu ik dit gezien heb, ik het gesprek hierover kan aangaan hier in Nederland. Toen we het vorige week op mijn huiskring hadden over het Loofhutten­feest, omdat het bijbelgedeelte dat we lazen daarover ging, kon ik simpelweg ver­tellen hoe men in Israël een loofhut bouwt, desnoods op het balkon, en over wat ik gehoord heb over de betekenis die dit heeft. En dat gaf ons gesprek hierover nieuwe input.

Melia van Velthuizen