Zie ook de foto’s
‘Kennismakingsreis’ in mei 2008
Vrijdag 16 mei
Yad Vashem
‘Liberated, but not free - that is the paradox of the Jew.’ (Abraham Klausner ’45)
Het is wederom een mooie zonnige dag.
Ons programma begon vandaag in Yad Vashem. Nadat onze (enigszins humeurige) gids haar microfoontje vervangen had (de eerste kraakte nogal), hebben we een boeiende rondleiding gehad door het museum. Aan de hand van een duidelijke lijn, leidde zij ons door jarenlang onderdrukking, verzet, pijn en uiteindelijk herinnering in o.a. de vorm van de indrukwekkende ‘hall of names’ en de ‘childrens memorial’.
Het is nauwelijks voor te stellen hoeveel leed de mensen is aangedaan in de ghetto’s en de concentratiekampen. Het is nauwelijks voor te stellen wat de cijfers betekenen van de miljoenen die zijn weggevoerd. Yad waShem probeert een indruk te geven van het onvoorstelbare leed, dat nog steeds op de levens van velen in Israël een onomkeerbaar stempel heeft gedrukt.
Nadat we geluncht hebben, zijn er diverse mogelijkheden. Het vervolg van het verslag hieronder heeft dus niet iedereen meegemaakt.
Graftuin
Ondanks dat we niet gereserveerd hadden, mochten we met (een deel van) onze groep wel de graftuin in. In deze rustige, ommuurde tuin is een graf zoals dat in de tijd van Jezus gewoon was. Het is niet het uitgangspunt dat dit ook daadwerkelijk het graf van Jezus geweest is, wel geeft het een mooi beeld van hoe het er ongeveer uitgezien moet hebben. Vanuit de graftuin hadden we tevens mooi zicht op de schedelplaats, Golgotha.
Jeruzalem
Vanuit de graftuin was het een korte wandeling naar de oude stad, die wij via de drukke Damascuspoort binnengingen. Onze wandeling door de, voor ons nog onbekende, oude stad was een bijzondere en overweldigende ervaring. Juist doordat we nog niet wisten wat ons te wachten stond kwamen we voor leuke verrassingen te staan. Nadat we een soort van ondergrondse controlepost waren gepasseerd bleken we opeens recht voor de klaagmuur te staan! Jeruzalem is een stad om te beleven en te ervaren, zoveel verschillen op een relatief klein stukje grond.
Synagoge
We maakten de dienst mee in een orthodoxe synagoge. Een leerzame ervaring, in eerste instantie even vreemd om apart te zitten van de mannen, gescheiden door een gordijn. In ieder geval een levendige dienst die op een aantal van ons een ‘rommelige’ indruk maakte.
Sabbats-maaltijd
Vanuit de synagoge werden wij meegenomen door een vriendelijk echtpaar met drie kinderen. Na een flinke wandeling werden wij gastvrij onthaald in hun huis.
We waren niet de enige gasten, wat het extra gezellig maakte. De vrouw des huizes gaf ons zoveel mogelijk uitleg over de tradities en serveerde een heerlijke traditionele sabbats-maaltijd (allereerst brood met zout, vooraf: groente- of kippensoep, als hoofdgerecht: kip met salade en verschillende bijgerechten) met een geweldige chocoladetaart voor toe. Ik ben helaas vergeten het recept te vragen!
Tot slot regelde onze gastheer een taxi voor ons, wat ons bevestigde dat dit gezin niet zo heel streng in de leer was.
We kijken terug op een bijzondere en leerzame avond die we niet snel zullen vergeten!
Jantina Vree-Vermeij