studiereis > verslag > mei 2008

Zie ook de foto’s

‘Kennismakingsreis’ in mei 2008

Woensdag 21 mei


Rondleiding op Nes Ammim en boottocht op het meer van Galilea.

Ada BresWe worden om ± 7.00 gewekt door een wake-up-call. Dat is slechts voor 2/3 van de deelnemers noodzakelijk omdat zij willen deelnemen aan deze rondleiding. Het ander deel van de groep is deze morgen minder actief en kiest voor een rustige start van de dag. Na het ontbijt gaat de rondleiding van start o.l.v. Ada Bres. Zij geeft uitleg over de geschiedenis van Nes Ammim en de veranderingen in de loop van de tijd.


Aanvankelijk, in de jaren '60 van de vorige eeuw was het hele gebied één kale vlakte. Als eerste vestigde er zich een Zwitsers gezin. De omstandigheden waren toen nog heel primitief. In die eerste jaren kwamen ook Cor en Anneke van der Spek hier naar toe om pionierswerk te verrichten, de barak van toen is er nog. In het museum is er een overzicht van de ontwikkelingen door de jaren heen (rozenteelt, avocado boomgaarden, opzet van hotelfaciliteiten ed). Ook de verschillende activiteiten uit de omgeving van de kibboets, worden hier gememoreerd. In de laatste Libanon-oorlog, in 2006, was het erg onrustig in Nes Ammim, door voortdurende raketbeschietingen. Verscheidene projectielen zijn in de omgeving ingeslagen.


Ron BouterOm 9.00 uur hebben ook trage starters ontbeten en vertrekken we richting het meer van Tiberias. Onderweg is te zien dat er in noord-Galilea veel landbouw is. Zonnebloemen worden afgewisseld door graanvelden, olijfgaarden, andere gewassen en soms ook met koeien. Om 10.15 pikken we onze gids Ron Bouter op. Terwijl we verder rijden naar Genosar, vertelt hij ons iets over de levensloop van veel Israëlische jonge mensen en later ook iets over zichzelf.


Na de middelbare school volgt voor de meesten de dienstplicht, De tussenliggende tijd wordt vaak gevuld met tijdelijke baantjes en korte vakanties. Na de dienstplicht, ze zijn dan ± 21 jaar, wordt er meestal weer tijdelijk gewerkt om geld te verdienen voor het maken van soms lange buitenlandse reizen ed. Zij die verder willen studeren, beginnen hier meestal op hun 23e of 24e jaar mee. Na afronding van hun studie zijn de meesten dan al tegen dertig voordat ze beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. De dienstplicht is 3 jaar voor de jongens en 2 jaar voor de meisjes. Daarna moeten ze ieder jaar enkele weken op herhaling tot hun 45e jaar. Meisjes, die ondertussen moeder zijn geworden, hebben hier vrijstelling van. Ultra-orthodoxe jongeren, die theologische opleidingen volgen, zijn vrijgesteld van dienstplicht. Aanvankelijk waren er dat niet zoveel, maar hun aantal is in de loop der jaren sterk gegroeid. Daardoor levert deze maatregel steeds meer weerstand op bij hen die wel dienstplichtig zijn.

Over zichzelf vertelt Ron het volgende. Hij is 48 jaar, groeide op in Gouda en volgde daar de middelbare school. Daarna studeerde hij geschiedenis, en woonde afwisselend in Nederland en Israël. Nadat hij met een Israëlische vrouw was getrouwd, hebben zij zich definitief in Israël gevestigd. Zij wonen in de buurt van Megiddo en hebben een dochter en twee zoons. Sinds 1997 is hij gids en zijn vrouw houdt zich bezig met grafische vormgeving.


Ondertussen rijden we via Migdal (Magdala) naar Genosar in de vlakte van Geneseret.

Michael leest het gedeelte over de storm op het meerNa een stop voor koffie en toiletbezoek arriveren we tegen 11.00 uur bij de boot, genaamd ‘Noah’, waarmee we een tocht op het meer gaan maken. Ron wijst ons op de grote betekenis van het meer als zoetwaterreservoir voor drinkwater en irrigatie. Na een poosje varen wordt de motor afgezet.

In deze stilte leest Michael de geschiedenis van de storm op meer uit Mark 4:35-41 en geeft hierop een korte toelichting. Daarna laat één van de bemanningsleden ons zien hoe men een werpnet gebruikte. Nadat hij het met een fikse zwaai vanaf de voorplecht te water heeft gegooid, haalt hij het even later weer in. Helaas, geen vis, ook niet na meerdere pogingen. Vervolgens zingen de bemanningsleden voor ons een aantal Israëlische liedjes, begeleidt door ingeblikte muziek en een trommel. Bekende nummers zoals ‘Shalom aleichem’ en ‘Hinné ma tov’ worden door de meesten van ons onder handgeklap meegezongen. Bij aankomst aan de NW-kant van het meer zijn we in de vlakte van Bethsaida beland. Er staan hier verschillende kerk(jes) omdat dit ongeveer de plaats moet zijn waar Jezus zijn eerste discipelen koos.

Bezoek aan de plaatsen rond het meer

Mosje, onze buschauffeur, rijdt ons nu langs een aantal bananenplantages (met weinig vruchten a.g.v. vorstschade) naar de overblijfselen van Kapernaüm. De opgravingen hier zijn voor een belangrijk deel verricht door Franciscaner monniken en zij hebben hier ook een klooster gesticht. Ron leidt ons langs de opgegraven resten van verschillende bouwwerken.

afbeelding van een ‘arke’Op sommige kapitelen zijn verschillende Joodse symbolen te zien, o.a een menorah en een sjofar. Een synagoge is het best bewaarde bouwwerk. Er zijn verschillende theorieën over de ouderdom hiervan. Sommigen denken dat het de synagoge uit Jezus dagen is, anderen gaan er van uit dat alleen de fundamenten uit die tijd stammen en dat hierop in 4e eeuw (de byzantijnse periode) een nieuwe synagoge werd gebouwd.

Ten zuiden van de synagoge zijn de resten te zien van een zgn. wooneiland. Dit waren een aantal kleine woon-eenheden, vrij dicht op elkaar en gegroepeerd rond een soort binnenpleintje. Ze boden ruimte aan 50 à 70 bewoners en waren opgetrokken uit basalt stenen. Wat verder op zijn de resten van het zgn. huis van Petrus gelegen. Er is een kerk overheen gebouwd, waar vanuit men door een open gedeelte van de vloer, de resten van het huis kan zien.

deur van de kerk bij TabghaOm 12.45 brengt de bus ons naar een restaurant in Migdal waar we een Israëlische lunch gebruiken. Liefhebbers kunnen dit aanvullen met Petrusvis of kebab. Na deze gezellige lunch vertrekken we per bus naar de kerk van de broodvermenigvuldiging in Tabgha. Deze kerk is gebouwd door de Duitse Benictijnen in de vorm van een basiliek op de plaats waar al eerder twee kerken hebben gestaan. In deze kerk bevindt zich het bekende mozaïek met de twee vissen en de vier broden. Symbolisch zijn er slechts vier broden afgebeeld i.p.v. vijf, om aan te geven dat Jezus het ware Brood des Levens is. Op de vloer van kerk zijn ook enkele grotere mozaïeken aanwezig waarin verschillende Egyptische Nijl-elementen te zien zijn. Op de buitenkant van de kerkdeur zijn afbeeldingen uit het leven van Jezus aangebracht).

Buiten leest Michael met ons de geschiedenis van spijziging van de vijfduizend.


We vertrekken om ± 15.00 naar de berg der zaligsprekingen en ook hier is een mooie kerk aanwezig met een achthoekige koepel en een prachtige akoestiek. Die komt tot uiting als we gezamenlijk twee coupletten zingen van ‘Zoek eerst het koninkrijk van God’. Boven in de kerk zijn op de acht hoeken de zaligsprekingen in het Latijn verwoord. Onderaan deze panelen zijn op de zelfde manier de zeven christelijke deugden geschreven. Als we weer buiten staan, blijkt het hard te waaien. Ron legt uit dat dit bijna altijd gebeurd in de loop van de middag a.g.v. van de ontstane temperatuurverschillen tussen de omgeving van het meer en de Middellandse zee. Ook geeft hij een korte beschrijving van de verschillende plaatsen rond het meer.

Na een kort bezoek aan het souvenirwinkeltje brengt de bus ons naar het begin van een weggetje, waarlangs je langs de glooiende helling kan afdalen naar het meer.

Een deel van de groep gaat deze route lopen maar zij, die wat minder goed ter been zijn of het te warm vinden, blijven in de bus. Ongeveer halverwege de af­daling is er een schaduwrijke plaats, waar we neerstrijken. Er is een grote steen met inscripties en een beeldje. We zetten ons neer op de in een kring gerangschikte stenen en bezinnen ons in stilte op dingen die hier plaats vonden. Daarna leest Michael het gedeelte uit de bergrede over bezorgd zijn (Matt. 6:25-34) en bidt met ons. Als we om ± 16.00 aankomen bij het meer staat de bus met de achterbleven reisgenoten al te wachten. Mosje rijdt ons vandaar naar een plek aan de Jordaanoever, zodat we hier kort kennis kunnen maken met deze Bijbelse rivier. Sommige van ons doen dat heel concreet door met blote voeten het water in te gaan.

Terug naar Nes Ammim en afsluiting van de reis.

Op de terugweg naar Nes Ammim nemen we met dank afscheid van Ron, die ons de laatste dagen veel heeft geleerd. De aankomst in Nes Ammim wordt wat vertraagd omdat Michael in omliggende plaatsen enkele vergeefse pin-pogingen onderneemt, die uiteindelijk toch slaagt, waarna we tegen 19.00 uur bij ons hotel zijn. Na het diner hebben we onze laatste samenkomst in de kerkzaal van Nes Ammim.

Na het zingen van het lied ‘Heilig, heilig, heilig’, nemen we afscheid van Mosje onze chauffeur. Onze dankbaarheid voor het veilige vervoer, soms via moeilijk manoeuvres, wordt verwoord door Michael en een daverend applaus van ons allen. Kees-Jan legt ons daarna de vraag voor wat ons het meest geraakt heeft op deze reis. Daarop komen allerlei antwoorden, waardoor de topics van de reis nogmaals in vogelvlucht gememoreerd worden. Hierna houdt Kees-Jan een korte bezinning, waarin hij een verbinding legt tussen de tien geboden van de Sinaï en de bergrede van de berg der zaligsprekingen.

Jaap Brak en Kees JanDaarna neemt Jaap Brak het woord om, namens ons allen, Michael, Catharina en Kees-Jan te bedanken voor hun leiding en organisatie van deze reis. Onder applaus worden de bijbehorende enveloppen overhandigd. Kees Buijs ziet hierna zijn kans schoon om dit nog extra te onderstrepen door aan Michael en Catharina een pet (die misten ze nl.) te overhandigen met een afbeelding van zijn troeteldier, de lakenveldse koe. Na deze speeches zingen we ‘God is getrouw, Zijn plannen falen niet’, waarna Michael met ons dankt. We sluiten de bijeenkomst af met het zingen van de zegenbede: ‘Zegen ons Algoede’. Daarna gaan we uiteen voor een korte nachtrust, want om 1.30 uur worden we gewekt voor de thuisreis.

Piet den Breejen

> Donderdag 22 mei