Tien jaar Centrum voor Israëlstudies

Op 6 september vierde het CIS zijn tienjarig jubileum. Het werd een feestelijke studiedag, die door zo’n honderd betrokkenen bezocht is.

Als hoofdspreker op deze dag werd rabbijn professor Moshe Silberschein uit Jeruzalem verwelkomd. Hij vertegenwoordigde de rabbijnenopleiding van het Schechterinstituut. Het CIS onderhoudt bijzondere contacten met dit instituut. Tijdens diverse studiereizen werden seminars met studenten en rabbijnen van het Schechter georganiseerd. Het was een eer om de rector hiervan te kunnen ontvangen op deze studiedag.

Silberschein sprak over de betekenis van de sabbat en de waarde van de rustdag in een gestreste samenleving. De Schrift geeft geen blueprint over de manier waarop de sabbat onderhouden moet worden. De rabbijnse tra­ditie heeft daarom verschillende aspecten van de sabbat uit de Bijbel naar voren gehaald, die in de loop van de tijd gestalte hebben gegeven aan de viering ervan. De rabbijn liet merken hoezeer deze dag voor hem en voor velen in Israël een dag van grote vreugde is, waarin het beleven van de eenheid met God en de lofprijzing centraal staat.

In drie workshops werd het thema verder uitgewerkt.

Drs. Kees Jan Rodenburg, die zeven jaar voor het CIS in Jeruzalem heeft gewerkt, leidde een gesprek over de waarde van de sabbat voor de praktijk van het christelijk leven anno 2012. Ruim veertig deelnemers deelden iets van hun ervaringen en konden inspiratie opdoen vanuit de Joodse praktijk van het leven met God.

Rodenburg vertelde over zijn ervaringen in Israël en nu weer in Nederland. Alle aspecten van de sabbat, zoals hij die in Jeruzalem meemaakte, kunnen niet door de zondag worden overgenomen; deze dag houdt daarmee een eigen betekenis. We zullen er naar moeten zoeken hoe we zoveel mogelijk aspecten van de rust die op de sabbat beleefd wordt, gestalte geven in ons leven als christen.

In het gesprek hierover gaf Silberschein aan dat hij niet vindt dat christenen moeten proberen de sabbat over te nemen of te imiteren. Wel kunnen we van elkaars traditie leren, zo stelde hij.

Dr. Bart Wallet las enkele teksten uit Devarim Rabba, Sjemot Rabba en de Zohar met de deelnemers aan zijn workshop.

Eén tekst had Silberschein al in zijn lezing naar voren gebracht: ‘R. Levi zei: als Israël de sjabbat zelfs maar op één dag op de juiste manier zou houden, de zoon van David zal komen.’ Dit wordt verbonden met de tekst uit Psalm 95:7 (die ook in Hebr. 4 wordt geciteerd in ene vergelijkbaar verband): ‘Vandaag, als jullie maar zouden luisteren naar Gods stem’. ‘Vandaag’ kan ook vertaald worden met: ‘de dag’. De grote dag in de week: dat is de sabbatdag. De sabbat is niet alleen verbonden met het gedenken van de schepping (Ex. 20) en de verlossing (Deut. 5), maar ook met de verwachting van de grote sabbat die komt.

Rabbijn Silberschein liet in een derde workshop iets horen van de sabbatsliederen, die geliefd zijn en niet alleen tijdens de diensten op sabbat, maar ook tussen de diensten en ’s nachts gezongen worden. Enkele teksten van piyutim werden gelezen, waarna hij liet horen hoe deze in totaal verschillende muzikale tradities klinken. De deelnemers aan zijn workshop kregen de kans een lied in te studeren en mee te zingen.

Tijdens de lunch en bij de momenten van ontmoeting, werd de studiedag opgeluisterd door de klanken van de Klezmer-band Vilde Katshke onder leiding van Gottfrid van Eck. Hij deed ook mee in de forumdiscussie, waar hij onder een eigen inbreng had over de waarde van de nigoen, een woordloos lied, dat hij de zaal eerst had aangeleerd. Door deze muzikale bijdragen werd niet alleen het hoofd uitgedaagd, maar ook het hart, om mee te zingen en mee te doen.

Via een live-verbinding werd de nieuwe Israëlconsulent van het CIS, ds. Aart Brons in Israël geïnterviewd. Vanuit zijn studeerkamer in Jeruzalem gaf hij eerste impressies van het werk waaraan hij begonnen is en bracht hij zijn directe felicitaties over.

Aan het slot van de dag werd afscheid genomen van ds. ir. Niek Tramper, die vanaf het begin bestuursvoorzitter van het CIS is geweest. Hij sprak de zaal toe en onderstreepte hoe belangrijk het is voor kerk en maatschappij de verbondenheid met Israël te blijven zien door ontmoetingen zoals die op deze dag hebben plaatsgevonden.