Zie ook de foto’s
‘Kennismakingsreis’ in mei 2008
Maandag 19 mei
Het belooft weer een drukke dag te worden. Op het programma staan een bezoek aan de Klaagmuur en aan diverse plaatsen in Bethlehem. Mosje, onze chauffeur, loodst ons vakkundig door het drukke en soms chaotische stadsverkeer. Bij de Mestpoort, waar al veel bussen en taxi’s staan geparkeerd, worden we afgezet.
Na het passeren van de controlepost komen we op het grote plein vóór de Klaagmuur, die zo’n belangrijke plaats inneemt in het Jodendom. Hier zijn we het dichtst bij de plaats waar vroeger de Tempel stond.
Op het plein is het een drukte van belang: het is maandag, dag van de Bar Mitswa (Zoon der Wet). Joodse jongens van 13 jaar worden dan tijdens een ceremonie als volwaardig lid opgenomen in de geloofsgemeenschap. Daarbij moeten zij o.m. in aanwezigheid van een rabbijn en omringd door familieleden een gedeelte uit de Tora reciteren. Deze gebeurtenis gaat gepaard met de nodige feestelijkheden, er wordt gezongen, gedanst, snoepjes gegooid, enz. Dit alles gebeurt op het omheinde gedeelte vóór de Muur, met afzonderlijke gedeelten voor mannen en vrouwen. Als niet-Joden kunnen we ons vrijelijk tussen de bonte menigte bewegen (voor de mannen: keppeltje verplicht, kartonnen keppeltjes liggen klaar bij de ingang) en er mag worden gefotografeerd, wat mooie plaatjes oplevert.
Na enige tijd stappen we weer in de bus voor de rit naar Bethlehem (het Broodhuis) dat in het Palestijns gebied ligt.
Om daar te komen moeten we het checkpoint passeren, we doen dat lopend om daarna over te stappen in een Arabische bus. Het passeren is voor ons - met ons Nederlands paspoort - geen probleem, voor veel Palestijnen betekent het dagelijks strenge controles met veel oponthoud. Met gemengde gevoelens kijken we naar de hoge muur die hier is gebouwd als afscheiding tussen Israël en het Palestijns gebied.
Allereerst bezoeken we natuurlijk de Geboortekerk, één van de de oudste kerken in het Heilige Land en we zijn daar beslist niet de enige ‘pelgrims’.
De toegang bestaat uit een lage poort, in het verleden bedoeld om het binnenrijden van ruiters te paard te voorkomen; nu dwingt het ons tot nederigheid.
Ook hier hebben – zoals in de Heilige Grafkerk in Jeruzalem – verschillende geloofsrichtingen hun eigen afdeling.
Voor de geboorteplaats van Jezus moeten we naar beneden, een grot waarboven een ster hangt. In het R.K. gedeelte van de kerk bevindt zich het graf van de de kerkvader Hiëronymus die de Bijbel vertaalde in het Latijn (de Vulgaat).
Buitengekomen worden we - zoals bij zoveel ‘heilige plaatsen’ - overvallen door de vele verkopers van kaarten, souvenirs, water, enz.
Bij het gebouw van de YMCA waar we nu aankomen, bevindt zich een kleine werkplaats voor het maken van voorwerpen uit olijfhout. Onder leiding van dhr. P. ’t Lam van de N.E.M. leren hier enkele lichamelijk gehandicapte jongeren werken met olijfhout en worden ze begeleid om later hiermee zelfstandig in hun onderhoud te kunnen voorzien. In het bijbehorende winkeltje zijn veel mooie, hier gemaakte, souvenirs te koop.
Weer buiten kunnen we, in oostelijke richting kijkend, de velden en de grotten zien waar de herders de wacht hielden over de kudden.
Verder gaat het, nu naar het Bethlehem Bible College. Aan dit instituut worden Christelijke voorgangers en leraren opgeleid. Na de lunch die we hier gebruiken volgt een rondleiding in het gebouw, door de directeur.
We horen o.a. dat het als christelijke organisatie moeilijk is het hoofd boven water te houden, dat veel christenen uit de streek verdwijnen, dat economische steun meestal naar de moslims gaat omdat mensen weinig weten van Palestijnse christenen. De bibliotheek is er voor de gehele gemeenschap, niet alleen voor de christenen. In de vakantieperiode is er een programma om de kinderen bezig te houden. Verder is er een kleine studio waar films worden gemaakt van o.a. Bijbelse plaatsen.
Als laatste komen we in één van de drie vluchtelingenkampen bij Bethlehem, het Aida camp (aida = terugkeer). In 1948 ontstaan als tentenkamp, is het nu een afzonderlijke woonwijk - met huizen, een school, een gemeenschapsruimte - waar 5000 mensen wonen.
Tijdens een kleine rondwandeling door het kamp horen we van de problemen die er zijn, zoals het ruimtegebrek waardoor de ene helft van de kinderen ’s morgens school heeft en de andere helft ’s middags, de regelmatig voorkomende storingen in de electriciteits- en watervoorzieningen, de controles en zo meer.
Maar ook dat er in het kamp enkele jaren geleden verschillende projecten zijn opgezet om de talenten van kinderen te ontwikkelen, o.a. zingen, muziek, dans en cursussen Engels, Frans, enz. Veel vrijwilligers, ook buitenlandse, komen hierbij helpen.
De meeste bewoners, ook van de 2e generatie, koesteren na 60 jaar nog steeds de hoop te kunnen terugkeren naar hun oorspronkelijke woonplaats ... ooit. Het is mogelijk het kamp te verlaten, maar de mensen doen dat niet om de gedachte aan terugkeer levend te houden.
Tot slot zagen we nog een kleine fototentoonstelling in het gemeenschapshuis met het thema ‘onze dromen en nachtmerries’. Met een hoofd vol indrukken vertrekken we naar ons hotel waar ons, na het diner, nog een avondbijeenkomst wacht.
Die avond komen twee dames ons iets vertellen over het werk van de christelijke organisatie genaamd Musalaha (Arabisch voor verzoening, vergeving). Opgericht in 1990 door Palestijnse christenen en Messiasbelijdende Joden streeft deze organisatie naar verzoening tussen Palestijnen en Joden. Zij baseert zich daarbij op de tekst 2 Korintiërs 5:18 ‘En dit alles is uit God, die door Christus ons met Zich verzoend heeft en ons de bediening der verzoening gegeven heeft.’ Musalaha probeert mensen bij elkaar te brengen, elkaar te leren kennen en te vertrouwen. Daartoe worden activiteiten ontplooid als woestijntochten, conferenties, jeugd- en vrouwenwerk, trainingen voor leidinggevenden, het uitgeven van publicaties. Belangrijk is elkaar regelmatig te ontmoeten.
Na deze hoopvolle informatie volgt nog een korte dagsluiting door reisgenoot Martin Haas. Thema: Het levende water, n.a.v. Joh. 7:37-44. Uit Israël is het Heil tot ons gekomen. Iedereen kan uit de Bron drinken; tijdens de reis hebben we zelf kunnen ervaren wat drinken in dit land betekent. Worden als een kind, zoals Fransje (uit ‘In Zijn arm de lammeren’), hij wilde wel een slokje water van de dominee.
Hiermee is een einde gekomen aan een lange, warme en enerverende dag. Holland was ver weg vandaag.
Jaap Rodenburg