studiereis > verslag > mei 2009

Zie ook de foto’s

Zaterdag 23 mei 2009


Nog onder de indruk van de vorige avond worden ervaringen uitgewisseld. Vandaag een dag zonder gids en chauffeur, dus dat wordt dagje Jeruzalem te voet. We maken een broodje klaar voor onderweg. De kaart van Jeruzalem wordt op tafel gelegd om de route te bepalen naar de verschillende gemeenten. Wil en Michael gaan naar de Gemeente Ro’eh Israël, Narkisstreet 16, vijf mensen gaan naar de Messianic Assemblee, Prophetstreet 56 en de andere zeven naar de gemeente van Jossi Ben Zwi, Jafostreet 17.


Zelf zit ik bij het laatste groepje. We lopen stevig door want als we te laat zijn is de deur op slot. Telkens scheidt er zich een groepje af.  Jafostreet 17 is moeilijk te vinden. Een nummer lijkt een breed gebouw te beslaan. Gelukkig komt er een Nederlandse mevrouw om de hoek, als een geschenk uit de hemel, die ook naar deze gemeente wil gaan. We waren dus nummer 17 al voorbij en lopen terug en gaan een klein evangelisch souvenir/boekwinkeltje binnen. Daarachter is een ruimte met tafels en stoelen. We worden hartelijk ontvangen en krijgen een glaasje water.

Er zijn ook andere buitenlandse gasten en Judith, een Nederlandse leidster van tehuis Jemima uit Bethlehem, met een jongetje uit Jemima. Judith zullen we de komende dagen nog vaker ontmoeten. Het aantal leden van de gemeente is zeer klein. Boven de winkel is een soort kleine theater- of collegezaal waarin de dienst gehouden wordt. De voorganger bidt en heeft een gebedsmantel om, die hij steeds op verschillende manieren draagt. De Thora­rollen worden onder pianobegeleiding uit de kast gehaald. Wij krijgen een paar boeken om uit te zingen. De kinderen zijn een gedeelte van de dienst aanwezig en gaan er op een gegeven moment uit.

De dienst is in het Hebreeuws maar de Nederlandse echtgenote van de voorganger vertaalt in het Nederlands en iemand anders in het Engels. De eerste drie kwartier worden afgewisseld door zingen en wel tien lezingen uit diverse bijbelgedeelten uit OT en NT. Het valt mij op dat er binnen een bepaald bijbelgedeelte veel heen en weer gesprongen wordt in teksten en een lied bestaat uit één of meer bijbelverzen. Dit gedeelte gaat zo’n beetje volgens de joodse traditie. Daarna komt de preek, die qua vorm lijkt op wat wij in Nederland gewend zijn.

In alle diensten zowel bij de orthodoxe- als de Messiaans belijdende gemeenten wordt deze week hetzelfde gedeelte uit Numeri gelezen. De preek gaat over Hosea 2:13 uit het OT en Lucas 4 uit het NT. Hosea 2:13 ‘Ik zal haar in de woestijn leiden, sprak tot haar hart. Haar lippen spreken van uw glorie en liefde.’ Het gaat over de diepe relatie met God. Het boek Numeri is een liefdesbrief van God voor Zijn volk. Kern is dat God van hart tot hart wil spreken met Zijn volk, zoals een intieme band spreekt tussen man en vrouw. De reden van veertig jaar in de woestijn rondtrekken is om die band met God te krijgen, omdat ze in Egypte meer dan 450 afgoden hadden net als de Egyptenaren. En God wil een band met één echtgenoot. De voorganger legt de link naar het huwelijk tussen man en vrouw.

Een ander centraal punt is het boek Leviticus. Hierin gaat het over offeranden en daarnaast de verwijzing naar het offer van Jezus. Zonder overgave en vergeving van zonden kunnen we niet in gemeenschap met God komen. De voorganger noemt het volgende voorbeeld: Een soldaat in gevangenschap is afhankelijk van de vijand, zijn eigen wil is niet relevant. Een soldaat die zich overgeeft, heft zijn handen hoog op en niet een klein beetje. Het moet duidelijk zichtbaar zijn voor de andere kant dat de soldaat geen bijbedoelingen heeft, anders loopt het verkeerd af. Ook is er een witte vlag bij overgave. Die witte vlag kun je zien als de betekenis van het boek Leviticus, de betekenis van offeranden. Als je een offer wilt brengen, hef dan je handen op, uit vrije wil. Wij vinden dat moeilijk omdat we graag het laatste woord willen hebben, maar bij God is het laatste woord. Niet jezelf rechtvaardigen door eigen daden maar alleen door het bloed van Jezus, vergoten aan het kruis. Als we werkelijk God liefhebben moeten we ons overgeven aan Jezus. Vragen om vergeving van zonden is nog belangrijker dan vragen om gezondheid. Het lijkt anders net of je met een pleister een wond toedekt, maar dat de ontsteking er nog onder zit. Loop de juiste wedloop, controleer welke marathon je loopt die van je eigen ego of van God. In de woestijn wandelen met God is grote genade ook als het leven moeilijk is. De woestijn laat zien hoeveel Hij van ons houdt en dat Hij een persoonlijk band met ons wil. Wij mogen uitdrukking geven aan Zijn liefde, door Zijn wil te doen en alles te geven.

Daarna vieren we het Heilig Avondmaal. Iedereen komt naar voren en krijgt persoonlijk van de voorganger brood en wijn aangeboden. Ook kinderen, zij worden gezegend onder de gebedsmantel. Het is een bijna heilig moment. Daarna wordt gezongen, het Onze Vader gebeden en tot slot de zegen meegegeven. Als de voorganger de zegen uitspreekt heft hij zijn handen op terwijl hij het gebedskleed tussen zijn handen uitgespreid vasthoudt, als een tent boven zijn hoofd.

De dienst heeft drie uur geduurd. Maar ik heb dat niet als lang ervaren, juist heel intens. In mijn aantekeningen heb ik onder andere gezet: Leer ons het Oude Testament! Bij de andere twee gemeenten duren de diensten korter.


Na een telefoontje van ons komen de anderen ook naar Jafostreet 17, waar we gezellig met de andere gasten en gemeenteleden nog wat drinken. Vervolgens eten we al wandelend naar de Klaagmuur ons meegebrachte broodje op. Het is erg rustig bij de Klaagmuur, maandag zullen we hier opnieuw komen. We lopen door de oude stad, door de Arabische- en christelijke wijk. Allemaal smalle straatjes waar de handel aan weerszijden is uitgestald. We hebben nog wat tijd voor onszelf, twee mensen gaan met de taxi naar het hotel terug, één groepje loopt door de ultra orthodoxe wijk Mea Shearim en Johan en ik lopen door de Jafostreet terug naar het hotel. Het is warm en stoffig. De Jafostreet ligt al een paar jaar open­gebroken vanwege de aan te leggen trambaan en waarschijnlijk blijft het nog wel even zo.


Na de avondmaaltijd hebben we een evaluatie van de afgelopen twee dagen. Kees Jan is ook in ons midden. Eerst vertellen we onze ervaringen over de synagogedienst en de sabbatsmaaltijd bij de joodse gezinnen. Doel van de sabbat is lofprijzing voor God. Het gaat deze dag niet over de verlangens van mensen, maar alle energie is gericht op God. Zij vieren het als een feestdag, symbolisch gezien zoals de bruid die naar God toe komt, draaien ze zich om tijdens de dienst om Hem te verwelkomen. Het is een vreugdevol gebeuren, er wordt veel gezongen, mensen klappen in de handen. Ze geven elkaar tijdens de dienst joviaal een hand. De sabbat is een tussentijds eiland in de doorlopende tijd.

Kees Jan legt onder andere uit hoe het zit met regels aangaande de sabbat en het niet werken, niet scheppen. In onze ogen gaan de regels heel ver, zoals bijvoorbeeld het licht niet aandoen tijdens de sabbat. Vroeger moest je om licht te krijgen vuur maken en dat is werken (Exodus 35:5). De mensen lossen dit probleem als volgt op: je kunt thuis het licht van tevoren aandoen of een tijdklok inschakelen.

De Thora is een richtlijn, geen wet maar onderwijs, geen juk. Het is een middel voor jezelf, je bent zelf verantwoordelijk, het is niet zozeer dat God op je let. Je komt op een hoger plan, betere inzet voor de wereld (licht voor de volken). Anders komen er oorlogen en plagen, voortdurende spanningen. De sabbat is voelbaar om je heen en toch is er ook vreugde. Onderling is er veel strijd tussen religieuze- en niet religieuze joden. Je mag bijvoorbeeld niet voetballen voor je genot op sabbat, dat niet iedereen zich daar aan houd heeft het groepje gezien dat door de Mea Shearim liep. Regels worden toegepast als het uitkomt.

We vergelijken de verschillende diensten. De gemeente in de Prophetstreet lijkt heel evangelisch te zijn, met o.a een combo. Men ervaart saamhorigheid in de gemeente. De Thora staat hier niet meer zo centraal maar Jezus Christus. In de gemeente Ro’eh Israël is vorige week een kindje besneden en later opgedragen. Mensen dragen hier bijna allemaal een hoed of gebedskleed. De gemeente van Jossi Ben Zvi wordt gezien als reformatorisch, met een aantal elementen uit de traditie, inhoudelijk volgt ze het kerkelijk spoor. Er schijnt geen samenwerking te zijn tussen de diverse gemeenten alleen op het gebied van jeugdwerk. Er zijn grote onderlinge verschillen tussen de gemeenten. Aan het einde van deze avond sluit Johan de Jong af. We hebben veel indrukken opgedaan en nieuwe inzichten gekregen, waar ik maar een fractie van kan opschrijven.

Klaziena de Jong


> zondag 24 mei