Sjabbat 18 september = 12 tisjri
Op deze sjabbat willen we meeluisteren naar het gedeelte dat vandaag in alle synagogen gelezen wordt.
In de synagoge wordt vandaag gelezen: Deuteronomium 32 en 2 Samuël 22.
Deuteronomium 32
De parasja* van de week is Deuteronomium 32. Hij heet ha’azienoe, wat betekent ‘hoor!’ Dat is het eerste woord van het gedeelte, dat begint met ‘Hoor mij aan, hemel, dan zal ik spreken! Laat de aarde de woorden van mijn mond horen! (Deuteronomium 32:1).
We zijn dan bijna aan het einde van de Tora. Die eindigt vóór het binnengaan in het Beloofde Land. Maar in de laatste hoofdstukken komt toch ook juist de tijd daarna wel in beeld - en vooral ook de verre toekomst met ook al de ballingschap én ook al de ommekeer. Dat gebeurt ook in Deuteronomium 32.
In dit lied bezingt Mozes hoe de HERE is ‘een rots, wiens werk volmaakt is’ (vs. 4). Ook als Israël ontrouw is blijft Hij trouw.
De HERE heeft heel veel goeds gegeven aan zijn volk (7-14), maar kreeg stank voor dank: toen Jesjurun (=Israël) vet werd, trapte hij achteruit, verliet hij God, die hem gemaakt heeft en versmaadde hij de Rots van zijn heil (15-18). Daarom komt Gods toorn over Israël (19-25). Maar dan komt er ook een keer. De vijanden mogen niet concluderen tot de onmacht van Israëls God; Híj was het die hen sloeg. En Israël moet weten dat alle afgoden een en al onmacht zijn (26-38). De HERE zal uiteindelijk - door oordelen heen - zijn land en zijn volk verzoenen (39-43). ‘Ík dood en Ik maak levend, Ik verwond en Ík genees’ (39).
In dit lied staan woorden die later bij Paulus, in Romeinen 10 en 11, een belangrijke rol spelen. Wat hij zegt over het Israël jaloers maken gaat terug op de woorden:
Zíj hebben Mij jaloers gemaakt met wat geen God is;
zij hebben Mij tot toorn verwekt door hun nietige afgoden.
Ík zal hen daarom jaloers maken door wat geen volk is,
door een dwaas volk zal Ik hen tot toorn verwekken.
Aldus vers 21 (vgl. vers 18). In de HSV staat de eerste keer ‘tot na-ijver gebracht’, maar in het Hebreeuws staat twee keer hetzelfde woord. Dat komt in Romeinen 10 en 11 terug in ‘tot jaloersheid verwekken’ (zie hieronder). Daartoe wil de HERE ons (gelovigen uit de volkeren) gebruiken...
* De parasja is een gedeelte uit de Tora dat in een bepaalde week aan de beurt is en op sjabbat in de synagoge wordt gelezen. Op de laatste dag van deze serie meer daarover.
Om over na te denken
- De christelijke theoloog H.F. Kohlbrugge zei dat je aan de Tora, de vijf boeken van Mozes, genoeg had om de hele Bijbel te begrijpen. Waarop baseerde hij deze uitspraak? (ds. H.J. de Bie schreef hierover in De Thora als sleutel)
- Wat vind je van de onderstaande uitspraak van de Joodse geleerde Pinchas Lapide?
Jullie christenen hebben alles geprobeerd om ons te bekeren: pogroms, gedwongen doop, inquisitie en de laatste jaren oecumenische diensten. Het enige wapen dat Paulus jullie echter heeft toegestaan is het verwekken tot jaloersheid. Maar dat is jullie nog nooit gelukt.
De echo in Romeinen 10 en 11
In Romeinen 10:19 citeert Paulus uitdrukkelijk:
Ten eerste is het Mozes die zegt: Ik zal u tot jaloersheid verwekken door wat geen volk is; door een onverstandig volk zal Ik u tot toorn verwekken.
In 11:11 zegt Paulus dat Israël gestruikeld is, maar niet uitzichtloos en niet voor niets:
Door hun val is de zaligheid tot de heidenen gekomen om hen tot jaloersheid te verwekken.
Zo blijft de HERE trouw aan Israël, ook als Hij zich schijnbaar van hen afwendt en zich toewendt tot de heidenen en ook hen laat delen in zijn heil. Hij heeft en houdt daarmee toch ook steeds Israël op het oog.
In 11:13-14 zegt Paulus dat hij als ‘apostel van de heidenen’ het volk Israël niet de rug toegekeerd heeft, integendeel: hij blijft aan hen denken en wil juist ook hen behouden:
Voor zover ik de apostel van de heidenen ben, maak ik mijn bediening heerlijk, om daardoor zo mogelijk mijn verwanten wat betreft het vlees tot jaloersheid te verwekken en enigen uit hen te behouden.